Jaka jest różnica pomiędzy anoreksją i bulimią?

Zaburzenia odżywiania to poważne schorzenia psychiczne, które mają wyniszczający wpływ na ciało i umysł. Dwa z najczęściej rozpoznawanych to anoreksja nervosa i bulimia nervosa. Chociaż oba dotykają relacji z jedzeniem i obrazem ciała, różnią się kluczowymi aspektami. Zrozumienie tych różnic jest fundamentalne dla właściwej diagnozy i skutecznego leczenia, a także dla zwiększenia świadomości społecznej.

Anoreksja Nervosa: Czym jest i jak się objawia?

Anoreksja nervosa, często nazywana po prostu anoreksją, to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się drastycznym ograniczeniem spożycia pokarmu, prowadzącym do niebezpiecznie niskiej masy ciała. Osoby cierpiące na anoreksję mają intensywny lęk przed przybraniem na wadze, nawet jeśli są już niedożywione.

Główne cechy anoreksji

• Uporczywe ograniczanie jedzenia: Chorzy celowo redukują ilość spożywanych kalorii do minimum, często pomijając posiłki lub stosując ekstremalne diety.
• Niska masa ciała: Kluczową cechą jest waga znacznie poniżej normy dla wieku i wzrostu (np. BMI poniżej 17,5 kg/m²).
• Zniekształcony obraz ciała: Pomimo skrajnego wychudzenia, osoba z anoreksją postrzega się jako otyłą lub obawia się przytycia. To zaburzenie percepcji jest bardzo silne.
• Intensywny lęk przed przytyciem: Strach ten jest wszechobecny i nie ustępuje nawet po osiągnięciu ekstremalnej niedowagi.
• Brak miesiączki: U kobiet często dochodzi do zatrzymania cyklu menstruacyjnego (amenorrhea) z powodu niedożywienia.

Ciekawostka: Anoreksja często wiąże się z silnym poczuciem kontroli. Dla wielu osób ograniczenie jedzenia staje się jedyną sferą życia, nad którą czują, że mają absolutną władzę, co daje im złudne poczucie bezpieczeństwa w świecie pełnym niepewności.

Bulimia Nervosa: Zrozumieć cykl objadania i kompensacji

Bulimia nervosa, w przeciwieństwie do anoreksji, charakteryzuje się cyklem objadania się, po którym następują zachowania kompensacyjne. Osoby z bulimią spożywają ogromne ilości jedzenia w krótkim czasie, czując utratę kontroli, a następnie próbują "naprawić" to, co zjadły.

Kluczowe aspekty bulimii

• Epizody objadania się: Powtarzające się epizody spożywania znacznie większych ilości jedzenia niż większość ludzi zjadłaby w podobnym czasie, połączone z poczuciem braku kontroli nad jedzeniem.
• Zachowania kompensacyjne: Po objadaniu się następuje próba zapobieżenia przyrostowi masy ciała. Mogą to być:
  • Wymioty prowokowane.
  • Nadużywanie środków przeczyszczających lub moczopędnych.
  • Intensywne ćwiczenia fizyczne.
  • Głodówki lub ścisłe diety.
• Waga ciała: Osoby z bulimią zazwyczaj utrzymują prawidłową masę ciała lub mają lekką nadwagę. To kluczowa różnica w stosunku do anoreksji.
• Wpływ na samoocenę: Samoocena jest nadmiernie zależna od kształtu i masy ciała, co prowadzi do silnego niezadowolenia z własnego wyglądu.

Ciekawostka: Zachowania bulimiczne często są utrzymywane w ścisłej tajemnicy z powodu ogromnego wstydu i poczucia winy, co utrudnia wczesne wykrycie choroby i poszukiwanie pomocy.

Kluczowe różnice: Waga, zachowania i psychika

Mimo że anoreksja i bulimia są poważnymi zaburzeniami odżywiania, istnieją między nimi istotne rozbieżności, które pomagają w ich rozróżnieniu i leczeniu.

Podstawowe rozróżnienia

1. Masa ciała: To najbardziej widoczna różnica. Osoby z anoreksją mają niebezpiecznie niską masę ciała, podczas gdy osoby z bulimią zazwyczaj utrzymują wagę w normie lub mają lekką nadwagę.
2. Charakterystyczne zachowania: Anoreksja skupia się na restrykcyjnym ograniczaniu jedzenia i głodzeniu. Bulimia charakteryzuje się cyklem objadania się i zachowań kompensacyjnych (takich jak wymioty).
3. Poczucie kontroli: Anorektycy dążą do całkowitej kontroli nad jedzeniem. Bulimicy doświadczają utraty kontroli podczas epizodów objadania, a następnie próbują ją odzyskać poprzez zachowania kompensacyjne.
4. Obraz ciała: Chociaż w obu zaburzeniach występuje niezadowolenie z ciała, anorektycy często mają skrajnie zniekształcony obraz siebie (widzą się jako grubych, będąc wychudzonymi), podczas gdy bulimicy, choć niezadowoleni, często mają bardziej realistyczne postrzeganie swojej wagi.

Dlaczego zrozumienie różnic jest ważne?

Rozróżnienie między anoreksją a bulimią nie jest jedynie kwestią terminologii; ma ono fundamentalne znaczenie dla procesu leczenia. Każde z tych zaburzeń wymaga specyficznego podejścia terapeutycznego, dostosowanego do jego unikalnych cech i objawów.

Znaczenie diagnozy i leczenia

• Właściwa diagnoza: Precyzyjne określenie, z którym zaburzeniem mamy do czynienia, jest pierwszym krokiem do skutecznej terapii. Błędna diagnoza może opóźnić lub uniemożliwić powrót do zdrowia.
• Plan leczenia: Leczenie anoreksji często skupia się na przywróceniu prawidłowej masy ciała i stabilizacji stanu fizycznego, zanim będzie można skupić się na aspektach psychologicznych. W przypadku bulimii nacisk kładzie się na przerwanie cyklu objadania się i kompensacji oraz na terapię poznawczo-behawioralną.
• Powikłania zdrowotne: Oba zaburzenia mogą prowadzić do poważnych, a nawet zagrażających życiu powikłań, ale ich rodzaje mogą się różnić (np. zaburzenia elektrolitowe są częstsze w bulimii z wymiotami, a niewydolność narządów z powodu niedożywienia w anoreksji).

Zarówno anoreksja, jak i bulimia są poważnymi chorobami psychicznymi, które wymagają profesjonalnej pomocy. Jeśli podejrzewasz u siebie lub u kogoś bliskiego objawy któregokolwiek z tych zaburzeń, niezwłoczne poszukanie wsparcia u lekarza, psychoterapeuty lub psychiatry jest kluczowe. Pamiętaj, że informacje zawarte w tym artykule mają charakter edukacyjny i nie zastępują profesjonalnej diagnozy medycznej.